1 <?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
2 <!DOCTYPE html PUBLIC "-//W3C//DTD XHTML 1.0 Strict//EN" "http://www.w3.org/TR/xhtml1/DTD/xhtml1-strict.dtd">
3 <html xmlns="http://www.w3.org/1999/xhtml" lang="tr" xml:lang="tr"><head><!--
4 XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX
5 This file is generated from xml source: DO NOT EDIT
6 XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX
8 <title>Günlük Dosyaları - Apache HTTP Sunucusu</title>
9 <link href="./style/css/manual.css" rel="stylesheet" media="all" type="text/css" title="Main stylesheet" />
10 <link href="./style/css/manual-loose-100pc.css" rel="alternate stylesheet" media="all" type="text/css" title="No Sidebar - Default font size" />
11 <link href="./style/css/manual-print.css" rel="stylesheet" media="print" type="text/css" />
12 <link href="./images/favicon.ico" rel="shortcut icon" /></head>
13 <body id="manual-page"><div id="page-header">
14 <p class="menu"><a href="./mod/">Modüller</a> | <a href="./mod/directives.html">Yönergeler</a> | <a href="./faq/">SSS</a> | <a href="./glossary.html">Terimler</a> | <a href="./sitemap.html">Site Haritası</a></p>
15 <p class="apache">Apache HTTP Sunucusu Sürüm 2.0</p>
16 <img alt="" src="./images/feather.gif" /></div>
17 <div class="up"><a href="./"><img title="<-" alt="<-" src="./images/left.gif" /></a></div>
19 <a href="http://www.apache.org/">Apache</a> > <a href="http://httpd.apache.org/">HTTP Sunucusu</a> > <a href="http://httpd.apache.org/docs/">Belgeleme</a> > <a href="./">Sürüm 2.0</a></div><div id="page-content"><div id="preamble"><h1>Günlük Dosyaları</h1>
21 <p><span>Mevcut Diller: </span><a href="./en/logs.html" hreflang="en" rel="alternate" title="English"> en </a> |
22 <a href="./es/logs.html" hreflang="es" rel="alternate" title="Español"> es </a> |
23 <a href="./ja/logs.html" hreflang="ja" rel="alternate" title="Japanese"> ja </a> |
24 <a href="./ko/logs.html" hreflang="ko" rel="alternate" title="Korean"> ko </a> |
25 <a href="./tr/logs.html" title="Türkçe"> tr </a></p>
28 <p>Bir HTTP sunucusunu verimli şekilde yönetebilmek için oluşabilecek
29 sorunlardan başka sunucunun başarımı ve etkinliği hakkında da bazı geri
30 bildirimler almak gerekir. Apache HTTP Sunucusu çok kapsamlı ve esnek
31 bir günlükleme yeteneğine sahiptir. Bu belgede sunucunun günlükleme
32 yeteneğini nasıl yapılandıracağınızdan ve günlük kayıtlarını nasıl
33 yorumlayacağınızdan bahsedilecektir.</p>
35 <div id="quickview"><ul id="toc"><li><img alt="" src="./images/down.gif" /> <a href="#security">Güvenlik Uyarısı</a></li>
36 <li><img alt="" src="./images/down.gif" /> <a href="#errorlog">Hata Günlüğü</a></li>
37 <li><img alt="" src="./images/down.gif" /> <a href="#accesslog">Erişim Günlüğü</a></li>
38 <li><img alt="" src="./images/down.gif" /> <a href="#rotation">Günlük Çevrimi</a></li>
39 <li><img alt="" src="./images/down.gif" /> <a href="#piped">Borulu Günlükler</a></li>
40 <li><img alt="" src="./images/down.gif" /> <a href="#virtualhost">Sanal Konaklar</a></li>
41 <li><img alt="" src="./images/down.gif" /> <a href="#other">Diğer Günlük Dosyaları</a></li>
43 <div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="./images/up.gif" /></a></div>
45 <h2><a name="security" id="security">Güvenlik Uyarısı</a></h2>
48 <p>Apache’nin günlük dosyalarını yazdığı dizine yazabilen birinin sunucuyu
49 başlatan kullanıcı kimliğine (bu genellikle root olur) erişim
50 kazanabileceğine hemen hemen kesin gözüyle bakılabilir. Sonuçlarının
51 neler olacağını kestiremiyorsanız günlüklerin yazıldığı dizinde <em>hiç
52 kimseye</em> yazma erişimi vermeyin; ayrıntılı bilgi için <a href="misc/security_tips.html">güvenlik ipuçları</a> belgesine
55 <p>Buna ilaveten, günlük dosyaları istemci tarafından sağlanmış bilgiler
56 de içerebilir. Bu nedenle, kötü niyetli istemcilerin günlük dosyalarına
57 denetim karakterleri girmeleri olasılığına karşı ham günlükler ele
58 alınırken dikkatli olunmalıdır.</p>
59 </div><div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="./images/up.gif" /></a></div>
61 <h2><a name="errorlog" id="errorlog">Hata Günlüğü</a></h2>
64 <table class="related"><tr><th>İlgili Modüller</th><th>İlgili Yönergeler</th></tr><tr><td /><td><ul><li><code class="directive"><a href="./mod/core.html#errorlog">ErrorLog</a></code></li><li><code class="directive"><a href="./mod/core.html#loglevel">LogLevel</a></code></li></ul></td></tr></table>
66 <p>İsmi ve yeri <code class="directive"><a href="./mod/core.html#errorlog">ErrorLog</a></code> yönergesi
67 ile belirtilen sunucu hata günlüğü, en önemli günlük dosyasıdır. Apache
68 httpd tarafından istekler işlenirken saptanan hatalar ve tanı bilgileri
69 bu dosyaya gönderilir. Sunucuyu başlatırken veya sunucu çalışırken bir
70 sorunla karşılaşıldığında, neyin yanlış gittiğini öğrenmek için
71 bakılacak ilk yer burasıdır. Günlük kaydı çoğunlukla sorunun nasıl
72 düzeltileceği ile ilgili ayrıntıları da içerir.</p>
74 <p>Hata günlüğü normal olarak bir dosyaya yazılır (genellikle, dosyanın
75 ismi Unix sistemlerinde <code>error_log</code>, Windows ve OS/2’de ise
76 <code>error.log</code>’dur). Ayrıca, Unix sistemlerinde sunucunun
77 hataları <code>syslog</code>’a veya <a href="#piped">borulamak suretiyle
78 bir programa</a> aktarması da mümkündür.</p>
80 <p>Hata günlüğünün biçemi anlaşılır olup içeriği kısmen serbestçe
81 belirlenir. Çoğu hata günlüğü girdisinde bulunan belli başlı bilgiler
82 vardır. Örnek tipik bir hata iletisi içermektedir:</p>
84 <div class="example"><p><code>
85 [Wed Oct 11 14:32:52 2000] [error] [client 127.0.0.1]
86 client denied by server configuration:
87 /export/home/live/ap/htdocs/test
90 <p>Günlük girdisinin ilk öğesi iletinin yazıldığı tarih ve saatten oluşur.
91 İkinci öğe raponlanan bilginin önem derecesini belirtir. Hata günlüğüne
92 gönderilecek hata türlerinin önem seviyesini belirlemek için <code class="directive"><a href="./mod/core.html#loglevel">LogLevel</a></code> yönergesi kullanılır. Üçüncü öğe
93 hatanın üretilmesine sebep olan istemcinin IP adresini içerir. Kalanı
94 iletinin kendisidir (duruma bakılırsa sunucu istemci erişimini reddetmek
95 üzere yapılandırılmış). Sunucu istenen belgenin (belge yolunu değil)
96 dosya sistemindeki yolunu raporlamıştır.</p>
98 <p>Hata günlüğünde görünebilecek ileti çeşitliliği oldukça fazladır. Çoğu
99 yukarıdaki örneğin benzeridir. Hata günlüğü ayrıca, CGI betiklerinin
100 hata ayıklama çıktılarını da içerir. Bir CGI betiği tarafından standart
101 hataya (<code>stderr</code>) yazılan her türlü bilgi doğrudan hata
102 günlüğüne kopyalanır.</p>
104 <p>Hata günlüğünü bilgi ekleyerek veya kaldırarak kişiselleştirmek
105 mümkündür. Bununla birlikte, hata günlüğü girdilerinin ilgili olduğu
106 isteklerin <a href="#accesslog">erişim günlüğünde</a> de girdileri
107 vardır. Örneğin, yukarıdaki girdi, erişim günlüğünde 403 durum kodlu bir
108 girdiyle ilgilidir. Erişim günlüğünü de kişiselleştirmek mümkün
109 olduğundan hata durumlarında bu günlük dosyasını da kullanarak daha
110 fazla bilgi sağlayabilirsiniz.</p>
112 <p>Sunucuyu denerken olası sorunlara karşı hata günlüğünü sürekli
113 izlemelisiniz. Unix sistemlerinde bunu şöyle bir komutla
114 sağlayabilirsiniz:</p>
116 <div class="example"><p><code>
119 </div><div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="./images/up.gif" /></a></div>
120 <div class="section">
121 <h2><a name="accesslog" id="accesslog">Erişim Günlüğü</a></h2>
124 <table class="related"><tr><th>İlgili Modüller</th><th>İlgili Yönergeler</th></tr><tr><td><ul><li><code class="module"><a href="./mod/mod_log_config.html">mod_log_config</a></code></li><li><code class="module"><a href="./mod/mod_setenvif.html">mod_setenvif</a></code></li></ul></td><td><ul><li><code class="directive"><a href="./mod/mod_log_config.html#customlog">CustomLog</a></code></li><li><code class="directive"><a href="./mod/mod_log_config.html#logformat">LogFormat</a></code></li><li><code class="directive"><a href="./mod/mod_setenvif.html#setenvif">SetEnvIf</a></code></li></ul></td></tr></table>
126 <p>Sunucu erişim günlüğü sunucu tarafından işleme alınan tüm istekleri
127 kaydeder. Erişim günlüğünün yeri ve içeriği <code class="directive"><a href="./mod/mod_log_config.html#customlog">CustomLog</a></code> yönergesi ile belirlenir.
128 <code class="directive"><a href="./mod/mod_log_config.html#logformat">LogFormat</a></code> yönergesi ile
129 günlük içeriğini kişiselleştirmek mümkündür. Bu bölümde sunucunun
130 bilgileri erişim günlüğüne kaydetmesi için nasıl yapılandırılacağından
133 <p>Şüphesiz, bilginin erişim günlüğünde saklanması günlük yönetiminde ilk
134 adımı oluşturur. Sonraki adım yararlı istatistikleri üretmek için bu
135 bilgiyi incelemektir. Günlük incelemesi bu belgenin kapsamına dahil
136 değildir ve aslında bu işlem sunucunun yaptığı işlerden biri değildir.
137 Bu konu ve günlük incelemesi yapan uygulamalar hakkında daha ayrıntılı
138 bilgi edinmek için <a href="http://dmoz.org/Computers/Software/Internet/Site_Management/Log_analysis/">dmoz.org</a> veya <a href="http://dir.yahoo.com/Computers_and_Internet/Software/Internet/World_Wide_Web/Servers/Log_Analysis_Tools/">Yahoo</a>’ya bakınız.</p>
140 <p>Apache httpd’nin çeşitli sürümlerinde erişim günlüklerini denetlemek
141 için kullanılan diğer modüller ve yönergeler arasında mod_log_referer,
142 mod_log_agent modülleri ve <code>TransferLog</code> yönergesi
143 sayılabilir. Artık, daha eski tüm diğer yönergelerin işlevselliklerini
144 bir araya toplayan <code class="directive"><a href="./mod/mod_log_config.html#customlog">CustomLog</a></code> yönergesi kullanılmaktadır.</p>
146 <p>Erişim günlüğünün girdi biçemi kolayca isteğe göre
147 düzenlenebilmektedir. Biçemi belirtmekte kullanılan biçem dizgesi, C
148 tarzı printf(1) biçem dizgesini andırır. Sonraki bölümlerde bazı
149 örneklere yer verilmiştir. Biçem dizgesini oluşturan belirteçlerin tam
150 listesi için <code class="module"><a href="./mod/mod_log_config.html">mod_log_config</a></code> belgesinin <a href="mod/mod_log_config.html#formats">Günlük Girdilerinin
151 Kişiselleştirilmesi</a> bölümüne bakınız.</p>
153 <h3><a name="common" id="common">Ortak Günlük Biçemi (OGB)</a></h3>
156 <p>Erişim günlüğü için sıklıkla kullanılan bir yapılandırma:</p>
158 <div class="example"><p><code>
159 LogFormat "%h %l %u %t \"%r\" %>s %b" common<br />
160 CustomLog logs/access_log common
163 <p>İlk satırda belli bir biçem dizgesi için <code>common</code> diye bir
164 <em>takma ad</em> tanımlanmaktadır. Biçem dizgesi, sunucuya hangi
165 belli bir bilgi parçalarını günlükleyeceğini söyleyen % imli biçem
166 belirteçlerinden oluşur. Biçem dizgesine ayrıca dizgesel sabitler de
167 yerleştirilebilir ve bunlar erişim günlüğüne oldukları gibi
168 kopyalanırlar. Biçem dizgesi içinde çift tırnak karakteri (") biçem
169 dizgesini vaktinden önce sonlandırmaması için ters bölü çizgisi ile
170 öncelenmelidir. Biçem dizgesi ayrıca, satır sonlarını belirtmek için
171 "<code>\n</code>" ve sekmeleri belirtmek için "<code>\t</code>"
172 denetim karakterlerini de içerebilir.</p>
174 <p><code class="directive"><a href="./mod/mod_log_config.html#customlog">CustomLog</a></code> yönergesi
175 evvelce tanımlanmış bir <em>takma adı</em> kullanarak yeni bir günlük
176 dosyası tanımlar. Erişim günlüğünün dosya ismi bölü çizgisi ile
177 başlamadıkça dosya yolunun <code class="directive"><a href="./mod/core.html#serverroot">ServerRoot</a></code> değerine göreli olduğu varsayılır.</p>
179 <p>Yukarıdaki yapılandırma günlük dosyasına girdileri Ortak Günlük
180 Biçemi (Common Log Format) adı verilen standart biçemde yazar.
181 Bu standart biçem başka HTTP sunucuları tarafından da kullanılır ve
182 çoğu günlük inceleme yazılımı tarafından tanınır. Ortak Günlük
183 Biçeminde üretilen günlük girdileri şöyle görünür:</p>
185 <div class="example"><p><code>
186 127.0.0.1 - frank [10/Oct/2000:13:55:36 -0700] "GET
187 /apache_pb.gif HTTP/1.0" 200 2326
190 <p>Bu günlük girdisini parça parça açıklayalım:</p>
193 <dt><code>127.0.0.1</code> (<code>%h</code>)</dt>
195 <dd>Bu, sunucuya istek yapan istemcinin (uzak konağın) IP adresidir.
196 Eğer <code class="directive"><a href="./mod/core.html#hostnamelookups">HostnameLookups</a></code>
197 yönergesine <code>On</code> değeri atanmışsa sunucu bu IP adresi
198 için DNS sorgusu yapacak ve IP adresi yerine bulduğu konak ismini
199 yazmaya çalışacaktır. Bununla birlikte, bu işlem sunucuyu epeyce
200 yavaşlattığından önerilmemektedir. Konak isimlerini saptamak için en
201 iyisi günlük girdilerini <code class="program"><a href="./programs/logresolve.html">logresolve</a></code> gibi bir
202 günlük işlemcisinden geçirmektir. Burada raporlanan IP adresi
203 doğrudan istemcinin IP adresi olmayabilir. Eğer sunucu ile istemci
204 arasında bir vekil sunucu varsa bu IP adresi, vekil sunucunun IP
205 adresi olacaktır.</dd>
207 <dt><code>-</code> (<code>%l</code>)</dt>
209 <dd>Çıktıdaki bir "tire" imi istenen bilgi parçasının mevcut olmadığı
210 anlamına gelir. Bu durumda, mevcut olmayan bilgi istemci makine
211 üzerinde <code>identd</code> tarafından belirlenen istemcinin RFC
212 1413 kimliğidir. Bu bilgi oldukça güvenilmezdir ve sıkıca denetlenen
213 iç ağlar haricinde hemen hemen asla kullanılmamalıdır. Apache,
214 <code class="directive"><a href="./mod/core.html#identitycheck">IdentityCheck</a></code> yönergesine
215 <code>On</code> değeri atanmış olmadıkça bu bilgiyi saptamaya
218 <dt><code>frank</code> (<code>%u</code>)</dt>
220 <dd>Bu, belge isteğinde bulunan kişinin HTTP kimlik doğrulamasıyla
221 saptanan kullanıcı kimliğidir. Bu değer CGI betiklerine
222 <code>REMOTE_USER</code> ortam değişkeni ile sağlanır. Eğer istek
223 için durum kodu 401 ise (aşağıya bakınız) henüz kullanıcının kimliği
224 doğrulanmamış olacağından bu değere güvenilmemelidir. Eğer belge
225 parola korumalı değilse günlüğün bu kısmı da yukarıdaki gibi
226 "<code>-</code>" olacaktır.</dd>
228 <dt><code>[10/Oct/2000:13:55:36 -0700]</code>
229 (<code>%t</code>)</dt>
231 <dd>İsteğin alındığı tarih ve saat. Biçemi şöyledir:
234 <code>[gün/ay/yıl:saat:dakika:saniye dilim]<br />
235 gün = 2 hane<br />
236 ay = 3 harf<br />
237 yıl = 4 hane<br />
238 saat = 2 hane<br />
239 dakika = 2 hane<br />
240 saniye = 2 hane<br />
241 dilim = (`+' | `-') 4 hane</code>
243 Günlük biçem dizgesinde zaman gösterim biçemini
244 <code>%{<em>biçem</em>}t</code> şeklinde belirtmek de mümkündür.
245 Buradaki <code><em>biçem</em></code> dizgesi, stardart C
246 kütüphanesindeki <code>strftime(3)</code> işlevi için tanımlanmış
247 biçem belirteçleriyle oluşturulabilir.
250 <dt><code>"GET /apache_pb.gif HTTP/1.0"</code>
251 (<code>\"%r\"</code>)</dt>
253 <dd>İstemciden alınan istek satırının çift tırnaklar arasında
254 gösterilmesi istenmiştir. İstek satırı en yararlı bilgi parçalarını
255 içerir. Birincisi, istemci tarafından kullanılan yöntem
256 <code>GET</code>’miş. İkinci olarak istemci
257 <code>/apache_pb.gif</code> dosyasını istemiş ve üçüncü olarak
258 istemci <code>HTTP/1.0</code> protokolünü kullanmış. İstek satırının
259 bazı parçalarını bağımsız olarak da günlüklemek mümkündür. Örneğin,
260 "<code>%m %U%q %H</code>" dizgesi, yöntem, yol, sorgu dizgesi ve
261 protokolü kaydedecektir; bu dizge "<code>%r</code>" biçem
262 belirtecinin tek başına yaptığı işi yapar.</dd>
264 <dt><code>200</code> (<code>%>s</code>)</dt>
266 <dd>Bu, sunucunun istemciye gönderdiği durum kodudur. İsteğin
267 başarıyla yerine getirilip getirilmediğini gösterdiği için bu bilgi
268 çok değerlidir. Durum kodu 2 ile başlıyorsa istek başarıyla yerine
269 getirilmiştir, 3 ile başlıyorsa yönlendirilmiştir, 4 ile başlıyorsa
270 istemci tarafında bir hata oluşmuştur, 5 ile başlıyorsa sunucuda bir
271 hata oluşmuştur. Olası hata kodlarının tam listesi <a href="http://www.w3.org/Protocols/rfc2616/rfc2616.txt">RFC2616 Hiper
272 Metin Aktarım Protokolü</a>nün 10. bölümünde bulunabilir.</dd>
274 <dt><code>2326</code> (<code>%b</code>)</dt>
276 <dd>Son parça istemciye döndürülen nesnenin yanıt başlığı hariç
277 uzunluğudur. Eğer istemciye bir içerik döndürülmemişse bu değer
278 "<code>-</code>" olacaktır. Bunun yerine günlüğe "<code>0</code>"
279 yazdırmak için <code>%B</code> belirtecini kullanınız.</dd>
283 <h3><a name="combined" id="combined">Birleşik Günlük Biçemi</a></h3>
286 <p>Sıklıkla kullanılan diğer bir biçem dizgesi Birleşik Günlük Biçemi
287 (Combined Log Format) olup şöyle kullanılabilir:</p>
289 <div class="example"><p><code>
290 LogFormat "%h %l %u %t \"%r\" %>s %b \"%{Referer}i\"
291 \"%{User-agent}i\"" combined<br />
292 CustomLog log/access_log combined
295 <p>Bu biçem ilaveten 2 alan içermesi dışında Ortak Günlük Biçemi ile
296 aynıdır. İlave alanların ikisi de <code>%{<em>başlık</em>}i</code>
297 biçeminde olup buradaki <code><em>başlık</em></code>, HTTP isteğindeki
298 başlık alanlarından biridir. Bu biçemin kullanıldığı bir erişim
299 günlüğü girdisi şöyle olurdu:</p>
301 <div class="example"><p><code>
302 127.0.0.1 - frank [10/Oct/2000:13:55:36 -0700] "GET
303 /apache_pb.gif HTTP/1.0" 200 2326
304 "http://www.example.com/start.html" "Mozilla/4.08 [en]
311 <dt><code>"http://www.example.com/start.html"</code>
312 (<code>\"%{Referer}i\"</code>)</dt>
314 <dd>HTTP istek başlığı "Referer". İstemcinin raporladığı isteğin
315 kaynaklandığı URI. (Bu isteğin yapılmasını sağlayan bağlantıyı
316 içeren URL veya istek bir sayfanın bileşenleri ile ilgiliyse istenen
317 sayfanın URL’si olabilir.)</dd>
319 <dt><code>"Mozilla/4.08 [en] (Win98; I ;Nav)"</code>
320 (<code>\"%{User-agent}i\"</code>)</dt>
322 <dd>Tarayıcı kimliğini içeren HTTP istek başlığı. Bu istemcinin
323 tarayıcısının raporladığı kendi tanıtım bilgisidir.</dd>
327 <h3><a name="multiple" id="multiple">Çok Sayıda Erişim Günlüğü</a></h3>
330 <p>Yapılandırma dosyasında çok sayıda <code class="directive"><a href="./mod/mod_log_config.html#customlog">CustomLog</a></code> yönergesi kullanarak çok
331 sayıda erişim günlüğü kolayca oluşturulabilir. Örneğin aşağıdaki
332 yönergelerle 3 tane erişim günlüğü oluşturulacaktır. İlki temel OGB
333 bilgisini içerirken diğer ikisi isteğin kaynaklandığı yeri ve tarayıcı
334 kimliğini içerir. Son iki <code class="directive"><a href="./mod/mod_log_config.html#customlog">CustomLog</a></code> satırı ayrıca, <code>ReferLog</code> ve
335 <code>AgentLog</code> yönergelerinin etkilerinin nasıl taklit
336 edileceğini de göstermektedir.</p>
338 <div class="example"><p><code>
339 LogFormat "%h %l %u %t \"%r\" %>s %b" common<br />
340 CustomLog logs/access_log common<br />
341 CustomLog logs/referer_log "%{Referer}i -> %U"<br />
342 CustomLog logs/agent_log "%{User-agent}i"
345 <p>Bu örnek ayrıca, <code class="directive"><a href="./mod/mod_log_config.html#logformat">LogFormat</a></code> yönergesi ile bir takma ad tanımlamanın şart
346 olmadığını da göstermektedir. Günlük biçemi doğrudan <code class="directive"><a href="./mod/mod_log_config.html#customlog">CustomLog</a></code> yönergesinde
350 <h3><a name="conditional" id="conditional">Şarta Bağlı Günlükler</a></h3>
353 <p>Bazı durumlarda istemcinin yaptığı isteğe bağlı olarak erişim
354 günlüğünde belli girdilerin dışlanması gerekebilir. Bu, <a href="env.html">ortam değişkenleri</a> sayesinde kolayca yerine
355 getirilebilir. Önce isteğin belli koşulları sağladığını belirten bir
356 ortam değişkeni ataması yapılır. Bu işlem <code class="directive"><a href="./mod/mod_setenvif.html#setenvif">SetEnvIf</a></code> yönergesi ile yapılır.
357 Sonra da, ortam değişkenine bağlı olarak isteklerin günlüğe dahil
358 edilip edilmeyeceği <code class="directive"><a href="./mod/mod_log_config.html#customlog">CustomLog</a></code> yönergesinin
359 <code>env=</code> deyimi kullanılarak belirtilir. Bazı örnekler:</p>
361 <div class="example"><p><code>
362 # yerel konaktan kaynaklanan istekleri imleyelim<br />
363 SetEnvIf Remote_Addr "127\.0\.0\.1" kaydetme<br />
364 # robots.txt dosyası isteklerini imleyelim<br />
365 SetEnvIf Request_URI "^/robots\.txt$" kaydetme<br />
366 # Kalanları günlüğe kaydedelim<br />
367 CustomLog logs/access_log common env=!kaydetme
370 <p>Başka bir örnek olarak, Türkçe belge isteklerini bir dosyaya diğer
371 dillerdeki istekleri başka bir dosyaya kaydedelim.</p>
373 <div class="example"><p><code>
374 SetEnvIf Accept-Language "tr" turkce<br />
375 CustomLog logs/turkce_log common env=turkce<br />
376 CustomLog logs/diger_diller_log common env=!turkce
379 <p>Şarta bağlı günlük kaydının çok esnek ve güçlü olabileceğini
380 göstermiş olsak da günlük içeriğini denetlemenin tek yolu bu değildir.
381 Günlük dosyaları sunucu etkinliğini eksiksiz olarak kaydedebildikleri
382 takdirde daha yararlı olurlar. Günlük dosyalarını sonradan işleme tabi
383 tutarak istenmeyen girdileri kaldırılmış bir kopya almak hem kolay hem
384 de daha yararlıdır.</p>
386 </div><div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="./images/up.gif" /></a></div>
387 <div class="section">
388 <h2><a name="rotation" id="rotation">Günlük Çevrimi</a></h2>
391 <p>Yükü ağır sunucularda günlük dosyalarına kaydedilen bilginin miktarı
392 çok büyük boyutlara ulaşabilir. 10.000 istek içeren bir erişim günlüğü
393 yaklaşık 1MB yer kaplar. Etkin günlük dosyasını belirli aralıklarla
394 değiştirmek veya silmek gerekebilir. Apache çalışırken dosyayı sürekli
395 açık tuttuğu ve yazdığı için bu işlem sunucu çalışırken yapılamaz. Bu
396 bakımdan, günlük dosyası değiştirildikten veya silindikten sonra yeni
397 dosyanın açılması için <a href="stopping.html">sunucunun yeniden
398 başlatılması</a> gerekir.</p>
400 <p><a href="stopping.html#graceful">Nazikçe yeniden başlatmak</a>
401 suretiyle sunucunun, mevcut ve bekleyen bağlantıları kaybetmeden yeni
402 günlük dosyalarını açması sağlanabilir. Bununla birlikte, bu işlem
403 sırasında sunucunun eski isteklere sunumu bitirene kadar eski günlük
404 dosyalarına yazmaya devam edebilmesi gerekir. Bu bakımdan, yeniden
405 başlatmanın ardından eski günlük dosyaları üzerinde bir işlem yapmadan
406 önce biraz beklemek gerekir. Günlük dosyalarını döndürürken kullanılan
407 senaryolarda genellikle eski günlük dosyaları yer kazanmak için
410 <div class="example"><p><code>
411 mv access_log access_log.old<br />
412 mv error_log error_log.old<br />
413 apachectl graceful<br />
415 gzip access_log.old error_log.old
418 <p>Günlük çevrimi yapmanın başka bir yolu da sonraki bölümde açıklandığı
419 gibi <a href="#piped">borulu günlükler</a> kullanmaktır.</p>
420 </div><div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="./images/up.gif" /></a></div>
421 <div class="section">
422 <h2><a name="piped" id="piped">Borulu Günlükler</a></h2>
425 <p>Apache httpd hata ve erişim günlüklerini doğrudan bir dosyaya yazmak
426 yerine bir boru üzerinden başka bir sürece yazabilir. Bu yetenek ana
427 sunucuya herhangi bir kod eklemeksizin günlükleme esnekliğini şaşırtıcı
428 derecede arttırır. Günlükler boruya yazılmak istenirse dosya ismini boru
429 karakteriyle ("<code>|</code>") değiştirip ardına günlük girdilerini
430 standart girdisinden kabul edecek programın ismini eklemek yeterlidir.
431 Apache sunucusu başlatıldığı zaman borulu günlük işlemini de
432 başlatacaktır. Eğer sunucu çalışırken günlükleri kabul eden süreç
433 çökerse Apache bu programı yeniden başlatır. (Bu son özelliği sebebiyle
434 bu tekniğe “güvenilir borulu günlükleme” adını veriyoruz.)</p>
436 <p>Borulu günlük süreçleri ana Apache httpd süreci tarafından başlatılır
437 ve bu süreçler ana Apache httpd sürecinin kullanıcı kimliğini miras
438 alırlar. Yani borulu günlükleme programları aslında root tarafından
439 çalıştırılmış gibi olur. Bu bakımdan, bu programları basit ve güvenilir
440 kılmak çok önemlidir.</p>
442 <p>Borulu günlüklerin önemli kullanım alanlarından biri de sunucuyu
443 yeniden başlatmak gerekmeksizin günlük çevrimini mümkün kılmaktır.
444 Apache HTTP sunucusu bu amaçla kullanılmak üzere
445 <code class="program"><a href="./programs/rotatelogs.html">rotatelogs</a></code> diye bir program içerir. Örneğin,
446 günlükleri 24 saatte bir döndürmek isterseniz bunu şöyle
449 <div class="example"><p><code>
450 CustomLog "|/usr/local/apache/bin/rotatelogs
451 /var/log/access_log 86400" common
454 <p>Borunun diğer ucundaki süreci başlatacak komutun tırnak içine
455 alındığına dikkat ediniz. Bu örnekler erişim günlüğü için verilmişse de
456 aynı teknik hata günlüğü için de kullanılabilir.</p>
458 <p>Hariçten bir uygulama olarak <a href="http://www.cronolog.org/">cronolog</a> isminde buna benzer ancak
459 çok daha esnek bir program daha vardır.</p>
461 <p>Borulu günlükler de şarta bağlı günlükleme kadar güçlü olmakla beraber
462 çevrimdışı ardıl işlemler gibi daha basit çözümler için
463 kullanılmamalıdır.</p>
464 </div><div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="./images/up.gif" /></a></div>
465 <div class="section">
466 <h2><a name="virtualhost" id="virtualhost">Sanal Konaklar</a></h2>
469 <p>Bir sunucu çok sayıda <a href="vhosts/">sanal konak</a> ile hizmet
470 sunarken bunların günlük kayıtları için çeşitli seçenekler mevcuttur.
471 İlk seçenekte, sanki sunucu tek bir konakla hizmet sunuyormuş gibi
472 günlük kaydı yapılır. Günlükleme yönergelerini <code class="directive"><a href="./mod/core.html#virtualhost"><VirtualHost></a></code> bölümlerinin dışına, ana sunucu
473 bağlamına yerleştirerek tüm isteklerin aynı erişim ve hata günlüğüne
474 yazılmasını sağlamak olasıdır. Bu teknik, tek tek sanal konaklar için
475 kolayca istatistik toplamaya izin vermez.</p>
477 <p>Eğer <code class="directive"><a href="./mod/mod_log_config.html#customlog">CustomLog</a></code>
478 veya <code class="directive"><a href="./mod/core.html#errorlog">ErrorLog</a></code> yönergesi bir
479 <code class="directive"><a href="./mod/core.html#virtualhost"><VirtualHost></a></code> bölümüne
480 yerleştirilirse bu sanal konağa bütün erişimler veya hatalar belirtilen
481 dosyaya günlüklenecektir. Böyle günlükleme yönergeleri içermeyen sanal
482 konakların günlükleri hala ana sunucunun hata ve erişim günlüklerine
483 yazılmaya devam edecektir. Bu teknik az sayıda sanal konak barındıran
484 sunucular için çok kullanışlıdır. Fakat sanal konak sayısı çok fazlaysa
485 bu teknikle günlük dosyalarını yönetmek çok karmaşık bir hal alabilir.
486 Ayrıca, <a href="vhosts/fd-limits.html">yetersiz dosya tanıtıcısı</a>
487 sorunlarıyla çok sık karşılaşılabilir.</p>
489 <p>Erişim günlükleri için çok az bir fedakarlıkla çok iyi bir çözüm vardır.
490 Günlük biçemine sanal konaklarla ilgili bilgi eklemek suretiyle tüm
491 konakların aynı günlük dosyasını kullanmaları olasıdır. Böylece günlük
492 dosyası sonradan her sanal konak için ayrı bir dosya oluşturmak üzere
493 ayrıştırılabilir. Örneğin, bu işlem için şu yönergeler kullanılıyor
496 <div class="example"><p><code>
497 LogFormat "%v %l %u %t \"%r\" %>s %b"
499 CustomLog logs/access_log ortaksankon
502 <p><code>%v</code> belirteci isteği sunan sanal konağın ismini günlüğe
503 yazmak için kullanılır. Daha sonra <a href="programs/other.html">split-logfile</a> gibi bir program
504 kullanarak, bu dosyadan her sanal konak için ayrı birer dosya elde
506 </div><div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="./images/up.gif" /></a></div>
507 <div class="section">
508 <h2><a name="other" id="other">Diğer Günlük Dosyaları</a></h2>
511 <table class="related"><tr><th>İlgili Modüller</th><th>İlgili Yönergeler</th></tr><tr><td><ul><li><code class="module"><a href="./mod/mod_cgi.html">mod_cgi</a></code></li><li><code class="module"><a href="./mod/mod_rewrite.html">mod_rewrite</a></code></li></ul></td><td><ul><li><code class="directive"><a href="./mod/mpm_common.html#pidfile">PidFile</a></code></li><li><code class="directive"><a href="./mod/mod_rewrite.html#rewritelog">RewriteLog</a></code></li><li><code class="directive"><a href="./mod/mod_rewrite.html#rewriteloglevel">RewriteLogLevel</a></code></li><li><code class="directive"><a href="./mod/mod_cgi.html#scriptlog">ScriptLog</a></code></li><li><code class="directive"><a href="./mod/mod_cgi.html#scriptlogbuffer">ScriptLogBuffer</a></code></li><li><code class="directive"><a href="./mod/mod_cgi.html#scriptloglength">ScriptLogLength</a></code></li></ul></td></tr></table>
513 <h3><a name="pidfile" id="pidfile">PID Dosyası</a></h3>
516 <p>Apache httpd başlatıldığında, ana httpd sürecinin kimliği (PID)
517 <code>logs/httpd.pid</code> dosyasına kaydedilir. Bu dosyanın ismi
518 <code class="directive"><a href="./mod/mpm_common.html#pidfile">PidFile</a></code> yönergesi ile
519 değiştirilebilir. Bu süreç kimliği sistem yöneticisi tarafından ana
520 sürece sinyal göndererek artalan sürecini sonlandırmak veya yeniden
521 başlatmak için kullanılır. Windows üzerinde bu işlem için
522 <code>-k</code> komut satırı seçeneği kullanılır. Bu konuda daha
523 ayrıntılı bilgi edinmek için <a href="stopping.html">Durdurma ve
524 Yeniden Başlatma</a> belgesine bakınız.</p>
527 <h3><a name="scriptlog" id="scriptlog">Betik Günlüğü</a></h3>
530 <p><code class="directive"><a href="./mod/mod_cgi.html#scriptlog">ScriptLog</a></code> yönergesi CGI
531 betiklerinin girdi ve çıktılarını kaydetmenizi mümkün kılmak suretiyle
532 hata ayıklamaya yardımcı olur. Bu sadece deneysel amaçla kullanılmalı,
533 asıl sunucuya uygulanmamalıdır. <a href="mod/mod_cgi.html">mod_cgi</a>
534 belgesinde daha fazla bilgi bulunabilir.</p>
537 <h3><a name="rewritelog" id="rewritelog">Yeniden Yazım Günlüğü</a></h3>
540 <p>Güçlü ve karmaşık <a href="mod/mod_rewrite.html">mod_rewrite</a>
541 özellikleri kullanılırken, hata ayıklamaya yardımcı olmak için
542 <code class="directive"><a href="./mod/mod_rewrite.html#rewritelog">RewriteLog</a></code> yönergesini
543 kullanmak gerekebilir. Yönerge, günlük dosyasında yeniden yazım
544 motorunun istekleri nasıl dönüştürdüğüyle ilgili ayrıntılı bir döküm
545 üretir. Ayrıntı seviyesi <code class="directive"><a href="./mod/mod_rewrite.html#rewriteloglevel">RewriteLogLevel</a></code> yönergesi ile belirlenir.</p>
548 <div class="bottomlang">
549 <p><span>Mevcut Diller: </span><a href="./en/logs.html" hreflang="en" rel="alternate" title="English"> en </a> |
550 <a href="./es/logs.html" hreflang="es" rel="alternate" title="Español"> es </a> |
551 <a href="./ja/logs.html" hreflang="ja" rel="alternate" title="Japanese"> ja </a> |
552 <a href="./ko/logs.html" hreflang="ko" rel="alternate" title="Korean"> ko </a> |
553 <a href="./tr/logs.html" title="Türkçe"> tr </a></p>
554 </div><div id="footer">
555 <p class="apache">Copyright 2009 The Apache Software Foundation.<br /><a href="http://www.apache.org/licenses/LICENSE-2.0">Apache License, Version 2.0</a> altında lisanslıdır.</p>
556 <p class="menu"><a href="./mod/">Modüller</a> | <a href="./mod/directives.html">Yönergeler</a> | <a href="./faq/">SSS</a> | <a href="./glossary.html">Terimler</a> | <a href="./sitemap.html">Site Haritası</a></p></div>
Code Review / bottlenecks.git / blob