rubbos/app/apache2/manual/suexec.html.tr.utf8

   1 <?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
   2 <!DOCTYPE html PUBLIC "-//W3C//DTD XHTML 1.0 Strict//EN" "http://www.w3.org/TR/xhtml1/DTD/xhtml1-strict.dtd">
   3 <html xmlns="http://www.w3.org/1999/xhtml" lang="tr" xml:lang="tr"><head><!--
   4         XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX
   5               This file is generated from xml source: DO NOT EDIT
   6         XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX
   7       -->
   8 <title>SuEXEC Desteği - Apache HTTP Sunucusu</title>
   9 <link href="./style/css/manual.css" rel="stylesheet" media="all" type="text/css" title="Main stylesheet" />
  10 <link href="./style/css/manual-loose-100pc.css" rel="alternate stylesheet" media="all" type="text/css" title="No Sidebar - Default font size" />
  11 <link href="./style/css/manual-print.css" rel="stylesheet" media="print" type="text/css" />
  12 <link href="./images/favicon.ico" rel="shortcut icon" /></head>
  13 <body id="manual-page"><div id="page-header">
  14 <p class="menu"><a href="./mod/">Modüller</a> | <a href="./mod/directives.html">Yönergeler</a> | <a href="./faq/">SSS</a> | <a href="./glossary.html">Terimler</a> | <a href="./sitemap.html">Site Haritası</a></p>
  15 <p class="apache">Apache HTTP Sunucusu Sürüm 2.0</p>
  16 <img alt="" src="./images/feather.gif" /></div>
  17 <div class="up"><a href="./"><img title="&lt;-" alt="&lt;-" src="./images/left.gif" /></a></div>
  18 <div id="path">
  19 <a href="http://www.apache.org/">Apache</a> &gt; <a href="http://httpd.apache.org/">HTTP Sunucusu</a> &gt; <a href="http://httpd.apache.org/docs/">Belgeleme</a> &gt; <a href="./">Sürüm 2.0</a></div><div id="page-content"><div id="preamble"><h1>SuEXEC Desteği</h1>
  20 <div class="toplang">
  21 <p><span>Mevcut Diller: </span><a href="./en/suexec.html" hreflang="en" rel="alternate" title="English">&nbsp;en&nbsp;</a> |
  22 <a href="./ja/suexec.html" hreflang="ja" rel="alternate" title="Japanese">&nbsp;ja&nbsp;</a> |
  23 <a href="./ko/suexec.html" hreflang="ko" rel="alternate" title="Korean">&nbsp;ko&nbsp;</a> |
  24 <a href="./tr/suexec.html" title="Türkçe">&nbsp;tr&nbsp;</a></p>
  25 </div>
  26
  27     <p><strong>SuEXEC</strong> özelliği, Apache kullanıcılarına
  28       <strong>CGI</strong> ve <strong>SSI</strong> programlarını sunucunun
  29       aidiyetinde çalıştığı kullanıcıdan farklı bir kullanıcının aidiyetinde
  30       çalıştırma olanağı verir. Normalde, <strong>CGI</strong> ve
  31       <strong>SSI</strong> programlarını çalıştıranla sunucuyu çalıştıran
  32       aynı kullanıcıdır.</p>
  33
  34     <p>Gerektiği gibi kullanıldığında bu özellik, kullanıcılara
  35       <strong>CGI</strong> ve <strong>SSI</strong> programlarını çalıştırma
  36       ve geliştirmeye izin vermekle ortaya çıkan güvenlik risklerini azaltır.
  37       Bununla birlikte, <strong>suEXEC</strong> gerektiği gibi
  38       yapılandırılmadığı takdirde bazı sorunlara yol açabilir ve bilgisayar
  39       güvenliğinizde yeni delikler ortaya çıkmasına sebep olabilir.
  40       Güvenlikle ilgili mevcut sorunlarla başa çıkmada ve <em>setuid
  41       root</em> programları yönetmekte bilgi ve deneyim sahibi değilseniz
  42       <strong>suEXEC</strong> kullanmayı kesinlikle düşünmemenizi
  43       öneririz.</p>
  44   </div>
  45 <div id="quickview"><ul id="toc"><li><img alt="" src="./images/down.gif" /> <a href="#before">Başlamadan önce</a></li>
  46 <li><img alt="" src="./images/down.gif" /> <a href="#model">SuEXEC Güvenlik Modeli</a></li>
  47 <li><img alt="" src="./images/down.gif" /> <a href="#install">suEXEC’in Yapılandırılması ve Kurulumu</a></li>
  48 <li><img alt="" src="./images/down.gif" /> <a href="#enable">suEXEC’in etkin kılınması ve iptal edilmesi</a></li>
  49 <li><img alt="" src="./images/down.gif" /> <a href="#usage">SuEXEC’in kullanımı</a></li>
  50 <li><img alt="" src="./images/down.gif" /> <a href="#debug">SuEXEC ve hata ayıklama</a></li>
  51 <li><img alt="" src="./images/down.gif" /> <a href="#jabberwock">Uyarılar ve Örnekler</a></li>
  52 </ul></div>
  53 <div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="./images/up.gif" /></a></div>
  54 <div class="section">
  55 <h2><a name="before" id="before">Başlamadan önce</a></h2>
  56
  57     <p>Belgeye balıklama dalmadan önce, Apache Grubu ve bu belge ile ilgili
  58       kabuller hakkında bilgi sahibi olmalısınız.</p>
  59
  60     <p>Öncelikle, üzerinde <strong>setuid</strong> va <strong>setgid</strong>
  61       işlemlerinin yapılabildiği Unix türevi bir işletim sistemi
  62       kullandığınızı varsayıyoruz. Tüm komut örnekleri buna dayanarak
  63       verilmiştir. Bu desteğe sahip başka platformlar varsa onlardaki
  64       yapılandırma burada anlattığımız yapılandırmadan farklı olabilir.</p>
  65
  66     <p>İkinci olarak, bilgisayarınızın güvenliği ve yönetimi ile ilgili bazı
  67       temel kavramları bildiğinizi kabul ediyoruz. Buna
  68       <strong>setuid/setgid</strong> işlemlerinin sisteminiz ve güvenlik
  69       seviyesi üzerindeki etkilerini bilmek dahildir.</p>
  70
  71     <p>Üçüncü olarak, <strong>suEXEC</strong> kodunun
  72       <strong>değiştirilmemiş</strong> bir sürümünü kullandığınızı
  73       varsayıyoruz. Tüm suEXEC kodu, geliştiricilerin yanında sayısız beta
  74       kullanıcısı tarafından dikkatle incelenmiş ve denenmiştir. Kodların hem
  75       basit hem de sağlam bir şekilde güvenli olması için gerekli tüm
  76       önlemler alınmıştır. Bu kodun değiştirilmesi beklenmedik sorunlara ve
  77       yeni güvenlik risklerine yol açabilir. Özellikle güvenlikle ilgili
  78       programlarda deneyimli değilseniz suEXEC kodunda kesinlikle bir
  79       değişiklik yapmamalısınız. Değişiklik yaparsanız kodlarınızı gözden
  80       geçirmek ve tartışmak üzere Apache Grubu ile paylaşmanızı öneririz.</p>
  81
  82     <p>Dördüncü ve son olarak, Apache Grubunun suEXEC’i öntanımlı Apache
  83       kurulumunun bir parçası yapmama kararından bahsetmek gerekir. Bunun
  84       sonucu olarak, suEXEC yapılandırması sistem yöneticisinin ayrıntılı bir
  85       incelemesini gerektirir. Gerekli incelemeden sonra yönetici tarafından
  86       suEXEC yapılandırma seçeneklerine karar verilip, normal yollardan
  87       sisteme kurulumu yapılır. Bu seçeneklerin belirlenmesi, suEXEC
  88       işlevselliğinin kullanımı sırasında sistem güvenliğini gerektiği gibi
  89       sağlamak için yönetici tarafından dikkatle saptanmayı gerektirir. Bu
  90       sürecin ayrıntılarının yöneticiye bırakılma sebebi, Apache Grubunun
  91       suEXEC kurulumunu, suEXEC’i dikkatle kullanacak yeterliliğe sahip
  92       olanlarla sınırlama beklentisidir.</p>
  93
  94     <p>Hala bizimle misiniz? Evet mi? Pekala, o halde devam!</p>
  95 </div><div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="./images/up.gif" /></a></div>
  96 <div class="section">
  97 <h2><a name="model" id="model">SuEXEC Güvenlik Modeli</a></h2>
  98
  99     <p>SuEXEC yapılandırması ve kurulumuna girişmeden önce biraz da
 100       gerçekleşmesini istediğiniz güvenlik modelinin ayrıntıları üzerinde
 101       duralım. Böylece, suEXEC’in içinde olup bitenleri ve sisteminizin
 102       güvenliği için alınacak önlemleri daha iyi anlayabilirsiniz.</p>
 103
 104     <p><strong>suEXEC</strong> işlevselliği, Apache HTTP Sunucusu tarafından
 105       gerektiği takdirde artalanda çalıştırılan bir setuid programa dayanır.
 106       Bu program, bir CGI veya SSI betiğine bir HTTP isteği yapıldığı zaman,
 107       bu betiği, yöneticinin ana sunucunun aidiyetinde çalıştığı kullanıcıdan
 108       farklı olarak seçtiği bir kullanıcının aidiyetinde çalıştırmak için
 109       çağrılır. Böyle bir istek geldiğinde, Apache artalandaki setuid
 110       programına, HTTP isteği yapılan programın ismiyle beraber aidiyetinde
 111       çalışacağı kullanıcı ve grup kimliklerini de aktarır.</p>
 112
 113     <p>Artalanda çalıştırılan setuid program başarıyı ve başarısızlığı
 114       aşağıdaki süreci izleyerek saptar. Bunlardan herhangi biri başarısız
 115       olursa program başarısızlık durumunu günlüğe kaydeder ve bir hata
 116       vererek çıkar. Aksi takdirde çalışmaya devam eder.</p>
 117
 118     <ol>
 119       <li>
 120         <strong>Setuid programı çalıştıran kullanıcı sistemin geçerli
 121         kullanıcılarından biri mi?</strong>
 122
 123         <p class="indent">Bu, setuid programı çalıştıran kullanıcının
 124         sistemin gerçek bir kullanıcısı olduğunudan emin olunmasını sağlar.
 125         </p>
 126      </li>
 127
 128      <li>
 129         <strong>Setuid program yeterli sayıda argümanla çağrılmış mı?
 130         </strong>
 131
 132         <p class="indent">Apache’nin artalanda çağırdığı setuid program
 133           ancak yeterli sayıda argüman sağlandığı takdirde çalışacaktır.
 134           Argümanların sayısını ve sırasını Apache HTTP sunucusu bilir. Eğer
 135           setuid program yeterli sayıda argümanla çağrılmamışsa ya
 136           kendisinde bir değişiklik yapılmıştır ya da kurulu Apache
 137           çalıştırılabilirinin suEXEC ile ilgili kısmında yanlış giden bir
 138           şeyler vardır.</p>
 139       </li>
 140
 141       <li>
 142         <strong>Bu geçerli kullanıcının bu setuid programı çalıştırma
 143           yetkisi var mı?</strong>
 144
 145         <p class="indent">Sadece tek bir kullanıcı (Apache’nin aidiyetinde
 146           çalıştığı kullanıcı) bu programı çalıştırmaya yetkilidir.</p>
 147       </li>
 148
 149       <li>
 150         <strong>Hedef CGI veya SSI programı hiyerarşik olarak güvenliği
 151           bozacak bir dosya yolu üzerinde mi?</strong>
 152
 153         <p class="indent">Hedef CGI veya SSI programının dosya yolu '/' veya
 154           '..' ile başlıyor  mu? Buna izin verilmez. Hedef CGI veya SSI
 155           programı suEXEC’in belge kök dizininde yer almalıdır (aşağıda
 156           <code>--with-suexec-docroot=<em>DİZİN</em></code> seçeneğine
 157           bakınız).</p>
 158       </li>
 159
 160       <li>
 161         <strong>Hedef kullanıcı ismi geçerli mi?</strong>
 162
 163         <p class="indent">Hedef kullanıcı mevcut mu?</p>
 164       </li>
 165
 166       <li>
 167         <strong>Hedef grup ismi geçerli mi?</strong>
 168
 169         <p class="indent">Hedef grup mevcut mu?</p>
 170       </li>
 171
 172       <li>
 173         <strong>Hedef kullanıcı <code>root</code> değil, değil mi?</strong>
 174
 175         <p class="indent">Mevcut durumda, <code>root</code> kullanıcısının
 176           CGI/SSI programlarını çalıştırmasına izin verilmemektedir.</p>
 177       </li>
 178
 179       <li>
 180         <strong>Hedef kullanıcı kimliği asgari kullanıcı numarasından
 181           <em>BÜYÜK</em> mü?</strong>
 182
 183         <p class="indent">Asgari kullanıcı numarası yapılandırma sırasında
 184           belirtilir. Böylece CGI/SSI programlarını çalıştırmasına izin
 185           verilecek olası en düşük kullanıcı numarasını belirlemeniz mümkün
 186           kılınmıştır. Bu bazı “sistem” hesaplarını devreden çıkarmak için
 187           yararlıdır.</p>
 188       </li>
 189
 190       <li>
 191         <strong>Hedef grup <code>root</code>  değil, değil mi?</strong>
 192
 193         <p class="indent">Mevcut durumda, <code>root</code> grubunun CGI/SSI
 194           programlarını çalıştırmasına izin verilmemektedir.</p>
 195       </li>
 196
 197       <li>
 198         <strong>Hedef grup numarası asgari grup numarasından
 199           <em>BÜYÜK</em> mü?</strong>
 200
 201         <p class="indent">Asgari grup numarası yapılandırma sırasında
 202           belirtilir. Böylece CGI/SSI programlarını çalıştırmasına izin
 203           verilecek olası en düşük grup numarasını belirlemeniz mümkün
 204           kılınmıştır. Bu bazı “sistem” hesaplarını devreden çıkarmak için
 205           yararlıdır.</p>
 206       </li>
 207
 208       <li>
 209         <strong>Apache’nin artalanda çağırdığı setuid program hedef
 210           kullanıcı ve grubun aidiyetine geçebildi mi?</strong>
 211
 212         <p class="indent">Bu noktadan itibaren program setuid ve setgid
 213           çağrıları üzerinden hedef kullanıcı ve grubun aidiyetine geçer.
 214           Erişim grubu listesi de ayrıca kullanıcının üyesi olduğu tüm
 215           gruplara genişletilir.</p>
 216       </li>
 217
 218       <li>
 219         <strong>Hedef CGI/SSI programının bulunduğu dizine geçebildik mi?
 220         </strong>
 221
 222         <p class="indent">Dizin mevcut değilse dosyaları da içeremez. Hedef
 223           dizine geçemiyorsak bu, dizin mevcut olmadığından olabilir.</p>
 224       </li>
 225
 226       <li>
 227         <strong>Hedef dizin Apache için izin verilen yerlerden biri mi?
 228         </strong>
 229
 230         <p class="indent">İstek sunucunun normal bir bölümü için yapılmış
 231           olsa da istenen dizin acaba suEXEC’in belge kök dizini altında mı?
 232           Yani, istenen dizin, suEXEC’in aidiyetinde çalıştığı kullanıcının
 233           ev dizini altında bulunan, <code class="directive"><a href="./mod/mod_userdir.html#userdir">UserDir</a></code> ile belirtilen dizinin altında mı? (<a href="#install">suEXEC’in yapılandırma seçeneklerine</a>
 234           bakınız).</p>
 235       </li>
 236
 237       <li>
 238         <strong>Hedef dizin başkaları tarafından yazılabilen bir dizin değil,
 239           değil mi?</strong>
 240
 241         <p class="indent">Başkaları da yazabilsin diye bir dizin açmıyoruz;
 242           dizin içeriğini sadece sahibi değiştirebilmelidir.</p>
 243       </li>
 244
 245       <li>
 246         <strong>Hedef CGI/SSI programı mevcut mu?</strong>
 247
 248         <p class="indent">Mevcut değilse çalıştırılamaz.</p>
 249       </li>
 250
 251       <li>
 252         <strong>Hedef CGI/SSI program dosyasına başkaları tarafından
 253           yazılamıyor, değil mi?</strong>
 254
 255         <p class="indent">Hedef CGI/SSI programının dosyasına sahibinden
 256           başka kimsenin bir şeyler yazmasını istemeyiz.</p>
 257       </li>
 258
 259       <li>
 260         <strong>Hedef CGI/SSI program setuid veya setgid <em>değil</em>,
 261           değil mi?</strong>
 262
 263         <p class="indent">UID/GID‘i tekrar değiştirecek programlar
 264           çalıştırmayı istemeyiz.</p>
 265       </li>
 266
 267       <li>
 268         <strong>Hedef kullanıcı/grup, programın kullanıcı/grubu ile aynı mı?
 269         </strong>
 270
 271         <p class="indent">Hedef kullanıcı dosyanın sahibi mi?</p>
 272       </li>
 273
 274       <li>
 275         <strong>İşlemlerin güvenle yapılabilmesi için süreç ortamını
 276           başarıyla temizleyebildik mi?</strong>
 277
 278         <p class="indent">suEXEC, sürecin çalışacağı ortama güvenli bir
 279           program çalıştırma yolu sağlamaktan başka, yapılandırma sırasında
 280           oluşturulan güvenli ortam değişkenleri listesinde isimleri bulunan
 281           ortam değişkenlerinden başkasını aktarmayacaktır.</p>
 282       </li>
 283
 284       <li>
 285         <strong>Hedef CGI/SSI programı haline gelip çalışabildik mi?</strong>
 286
 287         <p class="indent">Burası suEXEC’in bitip CGI/SSI programının
 288           başladığı yerdir.</p>
 289       </li>
 290     </ol>
 291
 292     <p>Bu süreç suEXEC güvenlik modelinin standart işlemlerini oluşturur.
 293       Biraz zorlayıcı ve CGI/SSI tasarımına yeni kurallar ve sınırlamalar
 294       getiriyor olsa da düşünülen güvenliği adım adım sağlayacak şekilde
 295       tasarlanmıştır.</p>
 296
 297     <p>Düzgün bir suEXEC yapılandırmasının hangi güvenlik risklerinden
 298       kurtulmayı sağladığı ve bu güvenlik modelinin sunucu yapılandırmasıyla
 299       ilgili sorumluluklarınızı nasıl sınırlayabildiği hakkında daha
 300       ayrıntılı bilgi edinmek için bu belgenin <a href="#jabberwock">"Uyarılar ve Örnekler"</a> bölümüne bakınız.</p>
 301 </div><div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="./images/up.gif" /></a></div>
 302 <div class="section">
 303 <h2><a name="install" id="install">suEXEC’in Yapılandırılması ve Kurulumu</a></h2>
 304
 305     <p>Eğlence başlıyor.</p>
 306
 307     <p><strong>suEXEC yapılandırma seçenekleri</strong><br />
 308     </p>
 309
 310     <dl>
 311       <dt><code>--enable-suexec</code></dt>
 312
 313       <dd>Bu seçenek, hiçbir zaman öntanımlı olarak kurulmayan ve
 314         etkinleştirilmeyen suEXEC özelliğini etkin kılar. suEXEC özelliğini
 315         kullanma isteğinizi Apache’nin kabul edebilmesi için
 316         <code>--enable-suexec</code> seçeneğinin yanında en azından bir tane
 317         de <code>--with-suexec-xxxxx</code> seçeneği belirtilmiş
 318         olmalıdır.</dd>
 319
 320       <dt><code>--with-suexec-bin=<em>YOL</em></code></dt>
 321
 322       <dd>Güvenlik sebebiyle <code>suexec</code> çalıştırılabilirinin
 323         bulunduğu yer sunucu koduna yazılır. Bu seçenekle öntanımlı yol
 324         değiştirilmiş olur. Örnek:<br />
 325         <code>--with-suexec-bin=/usr/bin/suexec</code></dd>
 326
 327       <dt><code>--with-suexec-caller=<em>KULLANICI</em></code></dt>
 328
 329       <dd>Normalde Apache’nin aidiyetinde çalıştığı <a href="mod/mpm_common.html#user">kullanıcı</a>dır. Bu, bu programı
 330         çalıştırmasına izin verilen tek kullanıcıdır.</dd>
 331
 332       <dt><code>--with-suexec-userdir=<em>DİZİN</em></code></dt>
 333
 334       <dd><p>Kullanıcıların ev dizinleri altında suEXEC’in erişmesine izin
 335         verilen alt dizinin yerini tanımlar. Bu dizin altında suEXEC
 336         kullanıcısı tarafından çalıştırılacak tüm programlar "güvenilir"
 337         olmalıdır. Eğer “basit” bir <code class="directive"><a href="./mod/mod_userdir.html#userdir">UserDir</a></code> yönergesi kullanıyorsanız ( içinde “*”
 338         bulunmayan), bunun aynı dizin olması gerekir. Eğer burada belirtilen
 339         dizin, <code>passwd</code> dosyasında kullanıcı için belirtilmiş
 340         dizinin altında <code class="directive"><a href="./mod/mod_userdir.html#userdir">UserDir</a></code>
 341         yönergesinde belirtilen dizin olmadığı takdirde suEXEC işini
 342         gerektiği gibi yapmayacaktır. Öntanımlı değer
 343         <code>public_html</code>’dir.</p>
 344
 345       <p>Eğer, sanal konaklarınızın herbiri farklı <code class="directive"><a href="./mod/mod_userdir.html#userdir">UserDir</a></code> yönergeleri içeriyorsa
 346         burada belirtilecek dizinin üst dizininin hepsinde aynı olması
 347         gerekir. <strong>Aksi takdirde, "~<em><code>kullanıcı</code></em>"
 348         istekleri düzgün çalışmayacaktır.</strong></p></dd>
 349
 350       <dt><code>--with-suexec-docroot=<em>DİZİN</em></code></dt>
 351
 352       <dd>Apache için belge kök dizinini belirler. Bu, (<code class="directive"><a href="./mod/mod_userdir.html#userdir">UserDir</a></code>’lardan başka) suEXEC için
 353         kullanılacak tek hiyerarşi olacaktır. Öntanımlı dizin sonuna
 354         "<code>/htdocs</code>" eklenmiş <code>--datadir</code> dizinidir.
 355         Yani, seçeneği "<code>--datadir=/home/apache</code>" olarak
 356         belirtmişseniz suEXEC çalıştırıcısı için belge kök dizini
 357         "<code>/home/apache/htdocs</code>" olur.</dd>
 358
 359       <dt><code>--with-suexec-uidmin=<em>UID</em></code></dt>
 360
 361       <dd>suEXEC kullanıcısının kullanıcı kimliği olarak izin verilen en
 362         düşük değeri belirler. Çoğu sistemde bu ya 500’dür ya da 100; 100
 363         öntanımlıdır.</dd>
 364
 365       <dt><code>--with-suexec-gidmin=<em>GID</em></code></dt>
 366
 367       <dd>suEXEC kullanıcısının grup kimliği olarak izin verilen en düşük
 368         değeri belirler. Çoğu sistemde bu 100 olup, seçeneğin de öntanımlı
 369         değeridir.</dd>
 370
 371       <dt><code>--with-suexec-logfile=<em>DOSYA</em></code></dt>
 372
 373       <dd>suEXEC hareketlerinin ve hatalarının kaydedileceği günlük
 374         dosyasının adını belirler (denetim ve hata ayıklama için
 375         kullanışlıdır). Öntanımlı günlük dosyası ismi
 376         "<code>suexec_log</code>" olup yeri (<code>--logfiledir</code>
 377         seçeneği ile belirtilen) günlük dosyaları dizinidir.</dd>
 378
 379       <dt><code>--with-suexec-safepath=<em>YOL</em></code></dt>
 380
 381       <dd>CGI çalıştırılabilirlerine aktarılacak güvenilir <code>PATH</code>
 382         ortam değişkeninin değerini tanımlar.
 383         "<code>/usr/local/bin:/usr/bin:/bin</code>" öntanımlıdır.</dd>
 384     </dl>
 385
 386     <h3>SuEXEC çalıştırıcısının derlenmesi ve kurulumu</h3>
 387
 388
 389       <p>SuEXEC özelliğini <code>--enable-suexec</code> seçeneği ile
 390         etkinleştirdiyseniz <code>make</code> komutunu verdiğinizde Apache
 391         ile birlikte <code>suexec</code> çalıştırılabilir dosyası da
 392         derlenecektir.</p>
 393
 394       <p>Tüm bileşenler derlendikten sonra <code>make install</code> komutunu
 395         vererek kurulumu tamamlayabilirsiniz. <code>suexec</code>
 396         çalıştırılabilir dosyası <code>--sbindir</code> seçeneği ile
 397         tanımlanan dizine kurulacaktır; öntanımlı yeri
 398         <code>/usr/local/apache2/bin/</code> dizinidir.</p>
 399
 400       <p>Kurulum adımında <strong><em>root yetkisine</em></strong> sahip
 401         olmanız gerektiğini unutmayın. Çalıştırıcıya kullanıcı kimliğinin
 402         atanabilmesi ve dosyanın sahibi olan kullanıcı kimliği ile
 403         çalıştırılabilmesini mümkün kılan bitinin etkin kılınabilmesi için
 404         kurulumun <code><em>root</em></code> tarafından yapılması
 405         önemlidir.</p>
 406
 407
 408     <h3>Paranoyak yetkilendirme</h3>
 409
 410
 411       <p>SuEXEC çalıştırıcısı kendini çalıştıran kullanıcının
 412         <code class="program"><a href="./programs/configure.html">configure</a></code> betiğine
 413         <code>--with-suexec-caller</code> seçeneği ile belirtilen kullanıcı
 414         olup olmadığına bakacaksa da, bu sınamanın da bir sistem veya
 415         kütüphane çağrısı ile istismar edilmiş olma ihtimali gözardı
 416         edilmemelidir. Bunun meydana gelmesini önlemek için ve genelde
 417         yapıldığı gibi dosyanın izinlerini suEXEC çalıştırıcısı sadece Apache
 418         sunucusunun aidiyetinde çalıştığı kullanıcı tarafından çalıştırılacak
 419         şekilde ayarlayınız.</p>
 420
 421       <p>Örneğin, sunucunuz şöyle yapılandırılmışsa:</p>
 422
 423       <div class="example"><p><code>
 424           User apache<br />
 425           Group apache-grup<br />
 426       </code></p></div>
 427
 428       <p>Ve <code class="program"><a href="./programs/suexec.html">suexec</a></code> çalıştırılabilir de
 429         <code>/usr/local/apache2/bin/</code> dizinine kurulmuşsa şu komutları
 430         vermelisiniz:</p>
 431
 432       <div class="example"><p><code>
 433           chgrp apache-grup /usr/local/apache2/bin/suexec<br />
 434           chmod 4750 /usr/local/apache2/bin/suexec<br />
 435       </code></p></div>
 436
 437       <p>Böylece suEXEC çalıştırıcısını Apache’yi çalıştıran grubun
 438         üyelerinden başkasının çalıştıramayacağından emin olabilirsiniz.</p>
 439
 440 </div><div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="./images/up.gif" /></a></div>
 441 <div class="section">
 442 <h2><a name="enable" id="enable">suEXEC’in etkin kılınması ve iptal edilmesi</a></h2>
 443
 444
 445     <p>Apache başlatıldığı sırada <code class="program"><a href="./programs/suexec.html">suexec</a></code> çalıştırıcısı
 446       için <code>--sbindir</code> seçeneği ile tanımlanan dizine bakar
 447       (seçeneğin öntanımlı değeri
 448       <code>/usr/local/apache/bin/suexec</code>’tir). Apache düzgün
 449       yapılandırılmış bir suEXEC çalıştırıcısı bulduğu takdirde hata
 450       günlüğüne şöyle bir ileti yazacaktır:</p>
 451
 452 <div class="example"><p><code>
 453     [notice] suEXEC mechanism enabled (wrapper: <var>/dosya/yolu/suexec</var>)
 454 </code></p></div>
 455
 456     <p>Sunucu başlatıldığında bu ileti yazılmazsa sunucu ya çalıştırıcı
 457       programı umduğu yerde bulamamıştır ya da dosyanın <em>setuid</em> biti
 458       <em>root</em> tarafından etkin kılınmamıştır.</p>
 459
 460      <p>SuEXEC mekanizmasını etkin kılmak istediğiniz sunucu çalışmaktaysa
 461       sunucuyu önce öldürmeli sonra yeniden başlatmalısınız.  Basit bir
 462       <code>HUP</code> veya <code>USR1</code> sinyali ile yeniden başlamasını
 463       sağlamak yeterli olmayacaktır.</p>
 464
 465      <p>SuEXEC mekanizmasını iptal etmek için ise <code class="program"><a href="./programs/suexec.html">suexec</a></code>
 466       dosyasını sildikten sonra Apache sunucusunu öldürüp yeniden
 467       başlamalısınız.</p>
 468 </div><div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="./images/up.gif" /></a></div>
 469 <div class="section">
 470 <h2><a name="usage" id="usage">SuEXEC’in kullanımı</a></h2>
 471
 472     <p>CGI programlarına yapılan isteklerin suEXEC çalıştırıcısı tarafından
 473       yerine getirilebilmesi için sanal konağın bir <code class="directive"><a href="./mod/mod_suexec.html#suexecusergroup">SuexecUserGroup</a></code> yönergesi içermesi veya
 474       isteğin <code class="module"><a href="./mod/mod_userdir.html">mod_userdir</a></code> tarafından işleme konulması
 475       gerekir.</p>
 476
 477     <p><strong>Sanal Konaklar:</strong><br />SuEXEC çalıştırıcısını farklı
 478       bir kullanıcı ile etkin kılmanın tek yolu <code class="directive"><a href="./mod/core.html#virtualhost">VirtualHost</a></code> bölümleri içinde <code class="directive"><a href="./mod/mod_suexec.html#suexecusergroup">SuexecUserGroup</a></code> yönergesini
 479       kullanmaktır. Bu yönergede ana sunucuyu çalıştıran kullanıcıdan farklı
 480       bir kullanıcı  belirterek ilgili sanal konak üzerinden CGI kaynakları
 481       için yapılan tüm isteklerin belirtilen <em>kullanıcı</em> ve
 482       <em>grup</em> tarafından çalıştırılması sağlanır. Bu yönergeyi
 483       içermeyen sanal konaklar için ana sunucunun kullanıcısı
 484       öntanımlıdır.</p>
 485
 486     <p><strong>Kullanıcı dizinleri:</strong><br />
 487     <code class="module"><a href="./mod/mod_userdir.html">mod_userdir</a></code> tarafından işleme sokulan tüm istekler için
 488     suEXEC çalıştırıcısı istek yapılan kullanıcı dizininin sahibinin
 489     aidiyetinde çalıştırılacaktır. Bu özelliğin çalışması için tek
 490     gereklilik, kullanıcının SuEXEC çalıştırıcısı için etkin kılınmış olması
 491     ve çalıştırıcının yukarıdaki <a href="#model">güvenlik sınamalarından</a>
 492     geçebilmesidir. Ayrıca,  <code>--with-suexec-userdir</code> <a href="#install">derleme</a> seçeneğinin açıklamasına da bakınız.</p>
 493 </div><div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="./images/up.gif" /></a></div>
 494 <div class="section">
 495 <h2><a name="debug" id="debug">SuEXEC ve hata ayıklama</a></h2>
 496
 497     <p>SuEXEC çalıştırıcısı yukarıda değinildiği gibi günlük bilgilerini
 498       <code>--with-suexec-logfile</code> seçeneği ile belirtilen dosyaya
 499       yazacaktır. Çalıştırıcıyı doğru yapılandırarak kurduğunuzdan emin olmak
 500       istiyorsanız, yolunda gitmeyen şeyler var mı diye bu günlük dosyasına
 501       bakmayı ihmal etmeyin.</p>
 502
 503 </div><div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="./images/up.gif" /></a></div>
 504 <div class="section">
 505 <h2><a name="jabberwock" id="jabberwock">Uyarılar ve Örnekler</a></h2>
 506
 507
 508     <p><strong>UYARI!</strong> Bu bölüm henüz bitmedi. Bu bölümün son hali
 509       için <a href="http://httpd.apache.org/docs/2.0/suexec.html">çevrimiçi
 510       belgelere</a> bakınız.</p>
 511
 512     <p>SuEXEC çalıştırıcısından dolayı sunucu ayarlarına bazı sınırlamalar
 513       getiren bir kaç önemli nokta mevcuttur. SuEXEC ile ilgili hata
 514       bildiriminde bulunmadan önce bunlara bir göz atmalısınız.</p>
 515
 516     <ul>
 517       <li><strong>suEXEC ile ilgili önemli noktalar</strong></li>
 518
 519       <li>Hiyerarşik sınırlamalar
 520
 521         <p class="indent">Güvenlik ve verimlilik adına, tüm suEXEC
 522           isteklerinin sanal konaklar için üst düzey belge kökünün altındaki
 523           dosyalarla, kullanıcı dizinleri için ise üst düzey bireysel belge
 524           köklerinin altındaki dosyalarla sınırlı kalması gerekir. Örneğin,
 525           dört sanal konağınız varsa ve suEXEC çalıştırıcısının
 526           getirilerinden faydalanmak istiyorsanız, sanal konaklarınızın belge
 527           kök dizinlerini ana sunucunun belge kök dizininin altında kalacak
 528           şekilde yapılandırmanız gerekir (örnek yolda).</p>
 529       </li>
 530
 531       <li>SuEXEC'in <code>PATH</code> ortam değişkeni
 532
 533         <p class="indent">Bunu değiştirmek tehlikeli olabilir. Bu değişkende
 534           tanımladığınız her yolun <strong>güvenli</strong> bir dizini işaret
 535           ettiğinden emin olmalısınız. Başkalarının oralarda bir truva atı
 536           çalıştırmasını istemiyorsanız buna çok dikkat ediniz.</p>
 537       </li>
 538
 539       <li>SuEXEC kodunda değişiklik
 540
 541         <p class="indent">Gerçekte ne yaptığınızı bilmiyorsanız bu,
 542           <strong>büyük bir sorun</strong> olabilir. Böyle şeyler yapmaktan
 543           mümkün olduğunca uzak durmalısınız.</p>
 544       </li>
 545     </ul>
 546
 547 </div></div>
 548 <div class="bottomlang">
 549 <p><span>Mevcut Diller: </span><a href="./en/suexec.html" hreflang="en" rel="alternate" title="English">&nbsp;en&nbsp;</a> |
 550 <a href="./ja/suexec.html" hreflang="ja" rel="alternate" title="Japanese">&nbsp;ja&nbsp;</a> |
 551 <a href="./ko/suexec.html" hreflang="ko" rel="alternate" title="Korean">&nbsp;ko&nbsp;</a> |
 552 <a href="./tr/suexec.html" title="Türkçe">&nbsp;tr&nbsp;</a></p>
 553 </div><div id="footer">
 554 <p class="apache">Copyright 2009 The Apache Software Foundation.<br /><a href="http://www.apache.org/licenses/LICENSE-2.0">Apache License, Version 2.0</a> altında lisanslıdır.</p>
 555 <p class="menu"><a href="./mod/">Modüller</a> | <a href="./mod/directives.html">Yönergeler</a> | <a href="./faq/">SSS</a> | <a href="./glossary.html">Terimler</a> | <a href="./sitemap.html">Site Haritası</a></p></div>
 556 </body></html>