upload http
[bottlenecks.git] / rubbos / app / httpd-2.0.64 / docs / manual / misc / security_tips.html.tr.utf8
diff --git a/rubbos/app/httpd-2.0.64/docs/manual/misc/security_tips.html.tr.utf8 b/rubbos/app/httpd-2.0.64/docs/manual/misc/security_tips.html.tr.utf8
new file mode 100644 (file)
index 0000000..7257521
--- /dev/null
@@ -0,0 +1,344 @@
+<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
+<!DOCTYPE html PUBLIC "-//W3C//DTD XHTML 1.0 Strict//EN" "http://www.w3.org/TR/xhtml1/DTD/xhtml1-strict.dtd">
+<html xmlns="http://www.w3.org/1999/xhtml" lang="tr" xml:lang="tr"><head><!--
+        XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX
+              This file is generated from xml source: DO NOT EDIT
+        XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX
+      -->
+<title>Güvenlik İpuçları - Apache HTTP Sunucusu</title>
+<link href="../style/css/manual.css" rel="stylesheet" media="all" type="text/css" title="Main stylesheet" />
+<link href="../style/css/manual-loose-100pc.css" rel="alternate stylesheet" media="all" type="text/css" title="No Sidebar - Default font size" />
+<link href="../style/css/manual-print.css" rel="stylesheet" media="print" type="text/css" />
+<link href="../images/favicon.ico" rel="shortcut icon" /></head>
+<body id="manual-page"><div id="page-header">
+<p class="menu"><a href="../mod/">Modüller</a> | <a href="../mod/directives.html">Yönergeler</a> | <a href="../faq/">SSS</a> | <a href="../glossary.html">Terimler</a> | <a href="../sitemap.html">Site Haritası</a></p>
+<p class="apache">Apache HTTP Sunucusu Sürüm 2.0</p>
+<img alt="" src="../images/feather.gif" /></div>
+<div class="up"><a href="./"><img title="&lt;-" alt="&lt;-" src="../images/left.gif" /></a></div>
+<div id="path">
+<a href="http://www.apache.org/">Apache</a> &gt; <a href="http://httpd.apache.org/">HTTP Sunucusu</a> &gt; <a href="http://httpd.apache.org/docs/">Belgeleme</a> &gt; <a href="../">Sürüm 2.0</a> &gt; <a href="./">Çeşitli Belgeler</a></div><div id="page-content"><div id="preamble"><h1>Güvenlik İpuçları</h1>
+<div class="toplang">
+<p><span>Mevcut Diller: </span><a href="../en/misc/security_tips.html" hreflang="en" rel="alternate" title="English">&nbsp;en&nbsp;</a> |
+<a href="../ko/misc/security_tips.html" hreflang="ko" rel="alternate" title="Korean">&nbsp;ko&nbsp;</a> |
+<a href="../tr/misc/security_tips.html" title="Türkçe">&nbsp;tr&nbsp;</a></p>
+</div>
+
+    <p>Bir HTTP Sunucusunu ayarlarken dikkat edilmesi gerekenler ve bazı
+    ipuçları.  Öneriler kısmen Apache’ye özel kısmen de genel olacaktır.</p>
+  </div>
+<div id="quickview"><ul id="toc"><li><img alt="" src="../images/down.gif" /> <a href="#uptodate">Güncel Tutma</a></li>
+<li><img alt="" src="../images/down.gif" /> <a href="#serverroot"><code>ServerRoot</code> Dizinlerinin İzinleri</a></li>
+<li><img alt="" src="../images/down.gif" /> <a href="#ssi">Sunucu Taraflı İçerik Yerleştirme</a></li>
+<li><img alt="" src="../images/down.gif" /> <a href="#cgi">CGI Genelinde</a></li>
+<li><img alt="" src="../images/down.gif" /> <a href="#nsaliasedcgi"><code>ScriptAlias</code>’sız CGI</a></li>
+<li><img alt="" src="../images/down.gif" /> <a href="#saliasedcgi"><code>ScriptAlias</code>’lı CGI</a></li>
+<li><img alt="" src="../images/down.gif" /> <a href="#dynamic">Devingen içerikli kaynaklar</a></li>
+<li><img alt="" src="../images/down.gif" /> <a href="#systemsettings">Sistem Ayarlarının Korunması</a></li>
+<li><img alt="" src="../images/down.gif" /> <a href="#protectserverfiles">Sunucu dosyalarının öntanımlı olarak korunması</a></li>
+<li><img alt="" src="../images/down.gif" /> <a href="#watchyourlogs">Günlüklerin İzlenmesi</a></li>
+</ul></div>
+<div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="../images/up.gif" /></a></div>
+<div class="section">
+<h2><a name="uptodate" id="uptodate">Güncel Tutma</a></h2>
+
+    <p>Apache HTTP Sunucusu iyi bir güvenlik sicilinin yanında güvenlik
+      konularıyla oldukça ilgili bir geliştirici topluluğuna sahiptir. Fakat,
+      bir yazılımın dağıtılmasının ardından küçük ya da büyük bazı sorunların
+      keşfedilmesi kaçınılmazdır. Bu sebeple, yazılım güncellemelerinden
+      haberdar olmak oldukça önem kazanır. HTTP sunucunuzu doğrudan
+      Apache’den temin ediyorsanız yeni sürümler ve güvenlik güncellemeleri
+      ile ilgili bilgileri tam zamanında alabilmek için <a href="http://httpd.apache.org/lists.html#http-announce">Apache
+      HTTP Sunucusu Duyuru Listesi</a>ne mutlaka üye olmanızı öneririz.
+      Apache yazılımının üçüncü parti dağıtımlarını yapanların da buna benzer
+      hizmetleri vardır.</p>
+
+    <p>Şüphesiz, bir HTTP sunucusu, sunucu kodunda bir sorun olmasa da
+      tehlike altındadır. Eklenti kodları, CGI betikleri hatta işletim
+      sisteminden kaynaklanan sorunlar nedeniyle bu ortaya çıkabilir. Bu
+      bakımdan, sisteminizdeki tüm yazılımların sorunları ve güncellemeleri
+      hakkında bilgi sahibi olmalısınız.</p>
+
+  </div><div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="../images/up.gif" /></a></div>
+<div class="section">
+<h2><a name="serverroot" id="serverroot"><code>ServerRoot</code> Dizinlerinin İzinleri</a></h2>
+    
+
+    <p>Normalde, Apache root kullanıcı tarafından başlatılır ve hizmetleri
+      sunarken <code class="directive"><a href="../mod/mpm_common.html#user">User</a></code> yönergesi
+      tarafından tanımlanan kullanıcının aidiyetinde çalışır. Root tarafından
+      çalıştırılan komutlarda olduğu gibi, root olmayan kullanıcıların
+      yapacakları değişikliklerden korunmak konusunda da dikkatli
+      olmalısınız. Dosyaların sadece root tarafından yazılabilir olmasını
+      sağlamak yeterli değildir, bu dizinler ve üst dizinler için de
+      yapılmalıdır. Örneğin, sunucu kök dizininin
+      <code>/usr/local/apache</code> olmasına karar verdiyseniz, bu dizini
+      root olarak şöyle oluşturmanız önerilir:</p>
+
+    <div class="example"><p><code>
+      mkdir /usr/local/apache <br />
+      cd /usr/local/apache <br />
+      mkdir bin conf logs <br />
+      chown 0 . bin conf logs <br />
+      chgrp 0 . bin conf logs <br />
+      chmod 755 . bin conf logs
+    </code></p></div>
+
+    <p><code>/</code>, <code>/usr</code>, <code>/usr/local</code>
+      dizinlerinde sadece root tarafından değişiklik yapılabileceği kabul
+      edilir. <code class="program"><a href="../programs/httpd.html">httpd</a></code> çalıştırılabilirini kurarken de benzer
+      bir önlemin alındığından emin olmalısınız:</p>
+
+    <div class="example"><p><code>
+      cp httpd /usr/local/apache/bin <br />
+      chown 0 /usr/local/apache/bin/httpd <br />
+      chgrp 0 /usr/local/apache/bin/httpd <br />
+      chmod 511 /usr/local/apache/bin/httpd
+    </code></p></div>
+
+    <p>Diğer kullanıcıların değişiklik yapabileceği bir dizin olarak bir
+      <code>htdocs</code> dizini oluşturabilirsiniz. Bu dizine root
+      tarafından çalıştırılabilecek dosyalar konulmamalı ve burada root
+      tarafından hiçbir dosya oluşturulmamalıdır.</p>
+
+    <p>Diğer kullanıcılara root tarafından yazılabilen ve çalıştırılabilen
+      dosyalarda değişiklik yapma hakkını tanırsanız, onlara root
+      kullanıcısını ele geçirilebilme hakkını da tanımış olursunuz. Örneğin,
+      biri <code class="program"><a href="../programs/httpd.html">httpd</a></code> çalıştırılabilirini zararlı bir programla
+      değiştirebilir ve o programı tekrar çalıştırdığınız sırada program
+      yapacağını yapmış olur. Günlükleri kaydettiğiniz dizin herkes
+      tarafından yazılabilen bir dizin olduğu takdirde, birileri bir günlük
+      dosyasını bir sistem dosyasına sembolik bağ haline getirerek root
+      kullanıcısının bu dosyaya ilgisiz şeyler yazmasına sebep olabilir.
+      Günlüklerin dosyaları herkes tarafından yazılabilir olduğu takdirde ise
+      birileri dosyaya yanıltıcı veriler girebilir.</p>
+  </div><div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="../images/up.gif" /></a></div>
+<div class="section">
+<h2><a name="ssi" id="ssi">Sunucu Taraflı İçerik Yerleştirme</a></h2>
+    
+
+    <p>SSI sayfaları bir sunucu yöneticisi açısından çeşitli olası risklere
+      kaynaklık edebilir.</p>
+
+    <p>İlk risk, sunucu yükündeki artış olasılığıdır. Tüm SSI sayfaları,  SSI
+      kodu içersin içermesin Apache tarafından çözümlenir. Bu küçük bir artış
+      gibi görünürse de bir paylaşımlı sunucu ortamında önemli bir yük haline
+      gelebilir.</p>
+
+    <p>SSI sayfaları, CGI betikleriyle ilgili riskleri de taşır. <code>exec
+      cmd</code> elemanı kullanılarak bir SSI sayfasından herhangi bir CGI
+      betiğini veya bir sistem programını Apache’nin aidiyetinde olduğu
+      kullanıcının yetkisiyle çalıştırmak mümkündür.</p>
+
+    <p>SSI sayfalarının yararlı özelliklerinden yararlanırken güvenliğini de
+      arttırmanın bazı yolları vardır.</p>
+
+    <p>Sunucu yöneticisi, bir başıbozuk SSI sayfasının sebep olabileceği
+      zararları bertaraf etmek için <a href="#cgi">CGI Genelinde</a>
+      bölümünde açıklandığı gibi <a href="../suexec.html">suexec</a>’i etkin
+      kılabilir.</p>
+
+    <p>SSI sayfalarını <code>.html</code> veya <code>.htm</code>
+      uzantılarıyla etkinleştirmek tehlikeli olabilir. Bu özellikle
+      paylaşımlı ve yüksek trafikli bir sunucu ortamında önemlidir. SSI
+      sayfalarını normal sayfalardan farklı olarak <code>.shtml</code> gibi
+      bildik bir uzantıyla etkinleştirmek gerekir. Bu, sunucu yükünü asgari
+      düzeyde tutmaya ve risk yönetimini kolaylaştırmaya yarar.</p>
+
+    <p>Diğer bir çözüm de SSI sayfalarından betik ve program çalıştırmayı
+      iptal etmektir. Bu, <code class="directive"><a href="../mod/core.html#options">Options</a></code>
+      yönergesine değer olarak <code>Includes</code> yerine
+      <code>IncludesNOEXEC</code> vererek sağlanır. Ancak, eğer betiklerin
+      bulunduğu dizinde <code class="directive"><a href="../mod/mod_alias.html#scriptalias">ScriptAlias</a></code>
+      yönergesiyle CGI betiklerinin çalışması mümkün kılınmışsa,
+      kullanıcıların <code>&lt;--#include virtual="..." --&gt;</code> ile bu
+      betikleri  çalıştırabileceklerine dikkat ediniz.</p>
+
+  </div><div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="../images/up.gif" /></a></div>
+<div class="section">
+<h2><a name="cgi" id="cgi">CGI Genelinde</a></h2>
+    
+
+    <p>Herşeyden önce ya CGI betiğini/programını yazanlara ya da kendinizin
+      CGI'deki güvenlik açıklarını (ister kasıtlı olsun ister tesadüfi)
+      yakalama becerinize güvenmek zorundasınız. CGI betikleri esasen
+      sisteminizdeki komutları site kullanıcılarının izinleriyle
+      çalıştırırlar. Bu bakımdan dikkatle denenmedikleri takdirde oldukça
+      tehlikeli olabilirler.</p>
+
+    <p>CGI betiklerinin hepsi aynı kullanıcının aidiyetinde çalışırsa diğer
+      betiklerle aralarında çelişkilerin ortaya çıkması ister istemez
+      kaçınılmazdır. Örneğin A kullanıcısının B kullanıcısına garezi varsa
+      bir betik yazıp B’nin CGI veritabanını silebilir. Bu gibi durumların
+      ortaya çıkmaması için betiklerin farklı kullanıcıların aidiyetlerinde
+      çalışmasını sağlayan ve 1.2 sürümünden beri Apache ile dağıtılan <a href="../suexec.html">suEXEC</a> diye bir program vardır. Başka bir yol
+      da <a href="http://cgiwrap.unixtools.org/">CGIWrap</a> kullanmaktır.</p>
+
+  </div><div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="../images/up.gif" /></a></div>
+<div class="section">
+<h2><a name="nsaliasedcgi" id="nsaliasedcgi"><code>ScriptAlias</code>’sız CGI</a></h2>
+    
+
+    <p>Kullanıcıların sitenin her yerinde CGI betiklerini çalıştırmalarına
+      izin vermek ancak şu koşullarda mümkün olabilir:</p>
+
+    <ul>
+      <li>Kullanıcılarınızın kasıtlı ya da kasıtsız sistemi saldırıya açık
+        hale getirecek betikler yazmayacaklarına tam güveniniz vardır.</li>
+      <li>Sitenizin güvenliği zaten o kadar kötüdür ki, bir delik daha
+        açılmasının mahzuru yoktur.</li>
+      <li>Sitenizin sizden başka kullanıcısı yoktur ve sunucunuzu sizden
+        başka hiç kimsenin ziyaret etmesi mümkün değildir.</li>
+    </ul>
+
+  </div><div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="../images/up.gif" /></a></div>
+<div class="section">
+<h2><a name="saliasedcgi" id="saliasedcgi"><code>ScriptAlias</code>’lı CGI</a></h2>
+    
+
+    <p>CGI’yi belli dizinlerle sınırlamak yöneticiye bu dizinlerde daha iyi
+      denetim imkanı sağlar. Bu kaçınılmaz olarak <code class="directive"><a href="../mod/mod_alias.html#scriptalias">ScriptAlias</a></code>’sız CGI’den çok daha
+      güvenlidir, ancak bu dizinlere yazma hakkı olan kullanıcılarınız
+      güvenilir kişiler olması ve site yöneticisinin de olası güvenlik
+      açıklarına karşı CGI betiklerini ve programlarını denemeye istekli
+      olması şartıyla.</p>
+
+    <p>Çoğu site yöneticisi <code>ScriptAlias</code>’sız CGI yerine bu
+      yaklaşımı seçer.</p>
+
+  </div><div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="../images/up.gif" /></a></div>
+<div class="section">
+<h2><a name="dynamic" id="dynamic">Devingen içerikli kaynaklar</a></h2>
+    
+
+    <p>Sunucunun bir parçası gibi çalışan, <code>mod_php</code>,
+      <code>mod_perl</code>, <code>mod_tcl</code> ve <code>mod_python</code>
+      gibi gömülü betik çalıştırma seçenekleri sunucuyu çalıştıran
+      kullanıcının aidiyetinde çalışırlar (<code class="directive"><a href="../mod/mpm_common.html#user">User</a></code> yönergesine bakınız). Bu bakımdan bu betik
+      yorumlayıcılar tarafından çalıştırılan betikler, sunucu kullanıcısının
+      eriştiği herşeye erişebilirler. Bazı betik yorumlayıcıların getirdiği
+      bazı sınırlamalar varsa da bunlara pek güvenmemek, gerekli sınamaları
+      yine de yapmak gerekir.</p>
+
+  </div><div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="../images/up.gif" /></a></div>
+<div class="section">
+<h2><a name="systemsettings" id="systemsettings">Sistem Ayarlarının Korunması</a></h2>
+    
+
+    <p>Güvenliği gerçekten sıkı tutmak istiyorsanız, kullanıcılarınızın
+      yapılandırmanızdaki güvenlik ayarlarını geçersiz kılmak için
+      <code>.htaccess</code> dosyalarını kullanabilmelerinin de önüne
+      geçmelisiniz. Bunu yapmanın tek bir yolu vardır.</p>
+
+    <p>Sunucu yapılandırma dosyanıza şunu yerleştirin:</p>
+
+    <div class="example"><p><code>
+      &lt;Directory /&gt;
+      <span class="indent">
+        AllowOverride None
+      </span>
+      &lt;/Directory&gt;
+    </code></p></div>
+
+    <p>Böylece, belli dizinlerde özellikle etkinleştirilmedikçe bütün
+      dizinlerde <code>.htaccess</code> dosyalarının kullanımını engellemiş
+      olursunuz.</p>
+
+  </div><div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="../images/up.gif" /></a></div>
+<div class="section">
+<h2><a name="protectserverfiles" id="protectserverfiles">Sunucu dosyalarının öntanımlı olarak korunması</a></h2>
+    
+
+    <p>Apache’nin ister istemez yanlış anlaşılan yönlerinden biri öntanımlı erişim özelliğidir. Yani siz aksine bir şeyler yapmadıkça, sunucu normal URL eşleme kurallarını kullanarak bir dosyayı bulabildiği sürece onu istemciye sunacaktır.</p>
+
+    <p>Örneğin, aşağıdaki durumu ele alalım:</p>
+
+    <div class="example"><p><code>
+      # cd /; ln -s / public_html
+    </code></p></div>
+
+    <p>Ve, tarayıcınıza <code>http://localhost/~root/</code> yazın.</p>
+
+    <p>Böylece, istemcilerin tüm dosya sisteminizi gezmelerine izin vermiş olursunuz. Bu işlemin sonuçlarının önünü almak için sunucu yapılandırma dosyanıza şunları yazın:</p>
+
+    <div class="example"><p><code>
+      &lt;Directory /&gt;
+      <span class="indent">
+        Order Deny,Allow <br />
+        Deny from all
+      </span>
+      &lt;/Directory&gt;
+    </code></p></div>
+
+    <p>Bu suretle, dosya sisteminize öntanımlı erişimi yasaklamış olursunuz. Erişime izin vermek istediğiniz dizinler için uygun <code class="directive"><a href="../mod/core.html#directory">Directory</a></code> bölümleri eklemeniz yeterli olacaktır. Örnek:</p>
+
+    <div class="example"><p><code>
+      &lt;Directory /usr/users/*/public_html&gt;
+      <span class="indent">
+        Order Deny,Allow <br />
+        Allow from all
+      </span>
+      &lt;/Directory&gt; <br />
+      &lt;Directory /usr/local/httpd&gt;
+      <span class="indent">
+        Order Deny,Allow <br />
+        Allow from all
+      </span>
+      &lt;/Directory&gt;
+    </code></p></div>
+
+    <p><code class="directive"><a href="../mod/core.html#location">Location</a></code> ve <code class="directive"><a href="../mod/core.html#directory">Directory</a></code> yönergelerinin etkileşimine de özellikle önem vermelisiniz; örneğin <code>&lt;Directory /&gt;</code> erişimi yasaklarken bir <code>&lt;Location /&gt;</code> yönergesi bunu ortadan kaldırabilir.</p>
+
+    <p><code class="directive"><a href="../mod/mod_userdir.html#userdir">UserDir</a></code> yönergesi de size buna benzer bir oyun oynayabilir; yönergeye <code>./</code> atamasını yaparsanız, root kullanıcısı söz konusu olduğunda yukarıda ilk örnekteki durumla karşılaşırız. Apache 1.3 veya üstünü kullanıyorsanız, sunucu yapılandırma dosyanızda aşağıdaki satırın mutlaka bulunmasını öneririz:</p>
+
+    <div class="example"><p><code>
+      UserDir disabled root
+    </code></p></div>
+
+  </div><div class="top"><a href="#page-header"><img alt="top" src="../images/up.gif" /></a></div>
+<div class="section">
+<h2><a name="watchyourlogs" id="watchyourlogs">Günlüklerin İzlenmesi</a></h2>
+    
+
+    <p>Sunucunuzda olup biteni günü gününe bilmek istiyorsanız <a href="../logs.html">günlük dosyalarına</a> bakmalısınız. Günlük dosyaları sadece olup biteni raporlamakla kalmaz, sunucunuza ne tür saldırılar yapıldığını ve güvenlik seviyenizin yeterli olup olmadığını anlamanızı da sağlarlar.</p>
+
+    <p>Bazı örnekler:</p>
+
+    <div class="example"><p><code>
+      grep -c "/jsp/source.jsp?/jsp/ /jsp/source.jsp??" access_log <br />
+      grep "client denied" error_log | tail -n 10
+    </code></p></div>
+
+    <p>İlk örnek, <a href="http://online.securityfocus.com/bid/4876/info/">Apache Tomcat
+    Source.JSP Bozuk İstek Bilgilerini İfşa Açığı</a>nı istismar etmeyi deneyen saldırıların sayısını verirken ikinci örnek, reddedilen son on istemciyi listeler; örnek:</p>
+
+    <div class="example"><p><code>
+      [Thu Jul 11 17:18:39 2002] [error] [client falan.filan.dom] client denied
+      by server configuration: /usr/local/apache/htdocs/.htpasswd
+    </code></p></div>
+
+    <p>Gördüğünüz gibi günlük dosyaları sadece ne olup bittiğini raporlar, bu bakımdan eğer istemci <code>.htpasswd</code> dosyasına erişebiliyorsa <a href="../logs.html#accesslog">erişim günlüğünüzde</a> şuna benzer bir kayıt görürsünüz:</p>
+
+    <div class="example"><p><code>
+      falan.filan.dom - - [12/Jul/2002:01:59:13 +0200] "GET /.htpasswd HTTP/1.1"
+    </code></p></div>
+
+    <p>Bu, sunucu yapılandırma dosyanızda aşağıdaki yapılandırmayı iptal ettiğiniz anlamına gelir:</p>
+
+    <div class="example"><p><code>
+      &lt;Files ~ "^\.ht"&gt;
+      <span class="indent">
+        Order allow,deny <br />
+        Deny from all
+      </span>
+      &lt;/Files&gt;
+    </code></p></div>
+
+  </div></div>
+<div class="bottomlang">
+<p><span>Mevcut Diller: </span><a href="../en/misc/security_tips.html" hreflang="en" rel="alternate" title="English">&nbsp;en&nbsp;</a> |
+<a href="../ko/misc/security_tips.html" hreflang="ko" rel="alternate" title="Korean">&nbsp;ko&nbsp;</a> |
+<a href="../tr/misc/security_tips.html" title="Türkçe">&nbsp;tr&nbsp;</a></p>
+</div><div id="footer">
+<p class="apache">Copyright 2009 The Apache Software Foundation.<br /><a href="http://www.apache.org/licenses/LICENSE-2.0">Apache License, Version 2.0</a> altında lisanslıdır.</p>
+<p class="menu"><a href="../mod/">Modüller</a> | <a href="../mod/directives.html">Yönergeler</a> | <a href="../faq/">SSS</a> | <a href="../glossary.html">Terimler</a> | <a href="../sitemap.html">Site Haritası</a></p></div>
+</body></html>
\ No newline at end of file